Από τις αρχές του αιώνα που έγινε γνωστή η αλληλουχία του ανθρώπινου γονιδιώματος, είμαστε μάρτυρες μιας πραγματικής επανάστασης στη σύγχρονη ιατρική και βιολογία. Η αποκωδικοποίηση της αλληλουχίας του γονιδιώματος του ανθρώπου αλλά και άλλων θηλαστικών, η συσχέτιση γονιδίων με κληρονομικές νόσους και φυσιολογικά χαρακτηριστικά, αλλά και οι συνεχείς τεχνολογικές βελτιώσεις στις μεθόδους γενετικής ανάλυσης υψηλής απόδοσης, όπως με μικροσυστοιχίες (microarrays) ή αλληλούχηση ολόκληρου του γονιδιώματος, των κωδικών του περιοχών ή συγκεκριμένων γενετικών τόπων -πχ γονιδίων (whole genome / whole exome sequencing και targeted resequencing) αποτελούν σημαντικές κατακτήσεις που συμβάλλουν στην βελτίωση της ποιότητας της ζωής των ασθενών και ταυτόχρονα στη μείωση του κόστους της παρεχόμενης ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Τα παραπάνω συνοδεύονται από αντίστοιχες προόδους στο πεδίο της βιοπληροφορικής, με την ανάπτυξη λογισμικού και εφαρμογών, βάσεων γενετικών δεδομένων και καινοτόμων τρόπων αποθήκευσης της γενετικής πληροφορίας, γεγονός που συμβάλλει στην ορθή «μετάφραση» της γενετικής πληροφορίας σε μια κλινικά κατανοητή μορφή. Έτσι, τα τελευταία χρόνια μιλάμε για την εξατομίκευση της ιατρικής πράξης, όπου κατά τον Ιπποκράτη «… είναι σημαντικότερο να γνωρίζουμε τί είδους άνθρωπος πάσχει από κάποια ασθένεια, παρά να γνωρίζουμε από ποια ασθένεια πάσχει κάποιος άνθρωπος».
Στη χώρα μας το πεδίο της Γονιδιωματικής και Εξατομικευμένης Ιατρικής τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει μια άνθηση με ολοένα αυξανόμενο αριθμό ερευνητικών ομάδων σε ελληνικά Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα που ασχολούνται με αντικείμενα του συγκεκριμένου πεδίου. Ερευνητικές εργασίες που πραγματεύονται θέματα σε πεδία όπως πρωτεϊνωματική, φαρμακογονιδιωματική, μεταβολομική, επιγονιδιωματική καθώς και όροι όπως big data, transcriptomics/μεταγραφωματική, κ.α. ακούγονται όλο και περισσότερο σε ελληνικά επιστημονικά συνέδρια. Δυστυχώς, αν και ολοένα και περισσότερα συνέδρια πραγματεύονται εξ’ ολοκλήρου ή μερικώς αυτές τις σύγχρονες προσεγγίσεις, δεν υπάρχει κανένα επιστημονικό περιοδικό στο χώρα μας αφιερωμένο στο χώρο αυτό.
Είμαστε στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσουμε το επιστημονικό περιοδικό «Εξατομικευμένη Ιατρική» στην ελληνική επιστημονική κοινότητα. Πρόκειται για ελληνόγλωσση κρινόμενη περιοδική έκδοση του Εργαστηρίου Φαρμακογονιδιωματικής και Εξατομικευμένης Θεραπείας του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών και στοχεύει στην διάδοση της ιδέας και των αρχών, των μορφών και των μέσων της εξατομικευμένης ιατρικής, φαρμακογονιδιωματικής και εξατομικευμένης θεραπείας, και στην επαύξηση και βελτίωση του διεπιστημονικού διαλόγου. Το περιοδικό δέχεται και δημοσιεύει κλινικού και εργαστηριακού ενδιαφέροντος ερευνητικές εργασίες και άρθρα ανασκόπησης στους τομείς την Γονιδιωματικής και της Εξατομικευμένης Ιατρικής, περιλαμβάνοντας ενδεικτικά αλλά όχι αποκλειστικά την Φαρμακογονιδιωματική, τη γονιδιωματική πληροφορική, τη γονιδιωματική σπανίων νόσων και Καρκίνου, την ψυχιατρική γονιδιωματική, την γονιδιωματική Δημόσιας Υγείας, την δεοντολογία στη Γονιδιωματική και την οικονομική αξιολόγηση τεχνολογιών και θεραπειών με γονιδιωματικές συνιστώσες. Επιπρόσθετα, το περιοδικό δημοσιεύει παρουσιάσεις συνεδρίων συναφών με το αντικείμενο της Γενετικής και Γονιδιωματικής του ανθρώπου και Εξατομικευμένης Ιατρικής, αφιερώματα σε Εργαστήρια Γονιδιωματικής και Εξατομικευμένης Ιατρικής ελληνικών Πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων αλλά και σε συναφή εργαστήρια του ιδιωτικού τομέα, ενώ επίσης φιλοξενεί συνεντεύξεις έγκριτων ερευνητών και ιατρών με έμπρακτη ενασχόληση στο πεδίο της Εξατομικευμένης Ιατρικής και θεραπείας. Εξέχουσα θέση στο περιοδικό αυτό έχουν άρθρα με έντονες βιοηθικές προεκτάσεις, όπως γενετικές εξετάσεις, προστασία γενετικών δεδομένων, προάσπιση των ασθενών από γενετικό στιγματισμό, κ.α. Τέλος, το περιοδικό δημοσιεύει αφιερώματα σε ερευνητικά διεπιστημονικά προγράμματα στο πεδίο της Εξατομικευμένης Ιατρικής που χρηματοδοτούνται από ελληνικούς αλλά και διεθνείς φορείς.
Οι επιστημονικές εργασίες υποβάλλονται στο περιοδικό μέσα από ένα ηλεκτρονικό σύστημα συντακτικής διαχείρισης, και οι υποβληθείσες εργασίες υπόκεινται σε κρίση από συντακτική επιτροπή που απαρτίζεται από Καθηγητές Πανεπιστημίων και Ερευνητές με πολυετή εμπειρία στο πεδίο της Εξατομικευμένης Ιατρικής για να διασφαλιστεί η υψηλή ποιότητα των εργασιών που τελικά δημοσιεύονται στο περιοδικό.
Ευελπιστούμε ότι το περιοδικό «Εξατομικευμένη Ιατρική» με την προσδοκώμενη ύλη και τα υψηλής στάθμης πρωτότυπα επιστημονικά άρθρα και τις εργασίες ανασκόπησης θα αποτελέσει έναν κόμβο για ουσιαστικό επιστημονικό διάλογο μεταξύ επιστημόνων με έμπρακτο ενδιαφέρον στο πεδίο της Εξατομικευμένης Ιατρικής, θα ενθαρρύνει νέες συνεργασίες μεταξύ επιστημόνων από διάφορες περιοχές της Ελλάδας για συνεργατικά ερευνητικά προγράμματα στο πεδίο αυτό και θα συμβάλλει στην ενημέρωση της ερευνητικής κοινότητας όχι μόνο για τα πεπραγμένα ελληνικών ερευνητικών ομάδων στο πεδίο αυτό αλλά και για ευκαιρίες εκπαίδευσης και επαγγελματικής αποκατάστασης νέων ερευνητών.
Ευχαριστώ θερμά τους συνεργάτες και συνοδοιπόρους στην εκδοτική αυτή προσπάθεια, και ειδικότερα τον διευθυντή σύνταξης και τα μέλη της συντακτικής επιτροπής που αποδέχθηκαν με ενθουσιασμό να συμμετέχουν αφιλοκερδώς στην προσπάθεια αυτή και την εταιρεία «ΖΙΤΑ» που ανέλαβε την επιμέλεια, εκτύπωση, και διάθεση του περιοδικού στην έντυπη και ηλεκτρονική του μορφή. Επίσης, θερμές ευχαριστίες οφείλω εκ των προτέρων στους συγγραφείς που θα υποβάλλουν επιστημονικά άρθρα στο περιοδικό και στους χορηγούς, η συνδρομή των οποίων διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος αυτού. Τέλος, ευχαριστώ εκ των προτέρων το αναγνωστικό κοινό και την καλοπροαίρετη κριτική επί της ύλης του περιοδικού που θα βοηθήσει στη συνεχή του βελτίωση και την καθιέρωσή του στο επιστημονικό πεδίο που πραγματεύεται.
Γεώργιος Παν. Πατρινός
Καθηγητής
Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Φαρμακευτικής
